Trong Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam công bố tháng 3/2019 có tới 58% trong số khoảng 10.000 doanh nghiệp được khảo sát thừa nhận phải trả chi phí không chính thức cho các cơ quan quản lý nhà nước và đây là những chi phí chỉ để tuân thủ pháp luật.
Những doanh nghiệp này cho biết sẵn sàng chấp nhận những vi phạm để hoạt động vì nếu tuân thủ phải tốn chi phí đầu tư, nhân lực, thời gian và cả chi phí cơ hội. Khi đặt ra bài toán hiệu quả trong kinh doanh thì việc vi phạm pháp luật rồi chịu nộp phạt nhiều khi lại có lợi hơn. Đó là hệ quả của việc còn tồn tại quá nhiều quy định làm cho chi phí tuân thủ của doanh nghiệp tăng cao một cách bất hợp lý…
(…)
Chú ý rà soát các chi phí tiềm ẩn trong các dự thảo
(Luật sư Nguyễn Hưng Quang, Văn phòng Luật sư Quang và Cộng sự)
“Từ kinh nghiệm của nhiều nền kinh tế thế giới trong việc cắt giảm chi phí tuân thủ pháp luật cho doanh nghiệp, tôi khuyến nghị một số vấn đề cần chú trọng. Như việc nâng cao trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong thực hiện Nghị quyết số 139/NQ-CP và Nghị quyết số 02/NQ-CP; thường xuyên rà soát các thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh để loại bỏ các thủ tục, điều kiện không cần thiết, gây khó khăn cho doanh nghiệp; nâng cao chất lượng xây dựng các báo cáo đánh giá tác động đối với các chính sách đề xuất ban hành quy phạm pháp luật.
Để làm được điều đó, Chính phủ, Bộ Tư pháp cần quyết liệt hơn nữa yêu cầu các cơ quan soạn thảo phải có những đánh giá tác động thực chất, có chất lượng để giúp cho công tác soạn thảo, thẩm định, thẩm tra dự thảo quy định pháp luật. Ngoài ra, các báo cáo rà soát, thẩm định, thẩm tra dự thảo cần phải chú ý tới các chi phí tuân thủ pháp luật tiềm ẩn trong các dự thảo như các chi phí tuân thủ thủ tục hành chính, thuế và các khoản có tính chất thuế, chi phí thời gian, chi phí cơ hội.
Ví dụ, theo đánh giá của Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF), quốc gia Tajikistan có mức độ cải cách chi phí tuân thủ pháp luật tốt nhất trên thế giới. Tajikistan áp dụng cơ chế dự báo các chi phí kinh tế trong các dự thảo quy phạm pháp luật, công khai dự thảo trực tuyến và thực hiện cơ chế tham vấn doanh nghiệp đối với các dự thảo quy phạm pháp luật để đơn giản hóa các thủ tục hành chính và giảm chi phí tuân thủ pháp luật. Tajikistan cũng thiết lập cơ quan giám sát đánh giá các tác động pháp luật để đánh giá các báo cáo tác động từ các dự thảo…
Nếu xét từ năm 2007, Tajikistan có xuất phát điểm về chi phí tuân thủ kém hơn Việt Nam, thì năm 2017 đã vượt qua Việt Nam và vượt cả mức trung bình chung của thế giới. Trong thời gian này, Tajikistan liên tục cải thiện chi phí hành chính, điều kiện gia nhập thị trường qua việc cải thiện các chỉ số thành phần, từ cấp phép xây dựng, giảm thuế, tiếp cận nguồn tài chính, cải cách thủ tục hải quan, phá sản doanh nghiệp…”.
Theo Linh Đan, báo VnEconomy, ngày 30/04/2019